Pierwsze stowarzyszenia w Luzinie, XIX

     Luzino było wsią znajdującą się w granicach Zachodniego Zaboru Prus, gdzie już pod koniec XIX wieku należało do najważniejszych ośrodków do walki społecznej i narodowej o Polskość. 

1. Kółko Rolnicze w Luzinie, rok założenia: 1892, założyciel: ksiądz Ludwik Machalewski.

2. Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia”, rok założenia: 1893,  założyciel: organista Teofil Reinholz, nazwę zmieniono w 1926 roku na Chór Kościelny „Cecylia”.

3. Ochotnicza Straż Pożarna w Luzinie

4. Towarzystwo Powstańców i Wojaków rok założenia: 1923. 11 listopada 1928 roku na dawnym luzińskim rynku, z okazji 10-lecia odzyskania niepodległości, członkowie stowarzyszenia odsłonili Pomnik Wolności.

5. Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, oraz Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej.Grupa Mężczyzn w odświętnych strojach. Na środku sztandar KSM

6. Kaszubi z Luzina (zespół regionalny)Procesja kobiet i mężczyzn w strojach ludowych,

7.Towarzystwo Strzelców (1930 Związek Strzelecki) założyciel i komendant leśniczy Józef Wilczek.

8. Orkiestry Dęte przy parafii, straży pożarnej oraz przy stowarzyszeniach.

9. Koło Gospodyń Wiejskich

10.Towarzystwo Czytelni Ludowych przy parafii oraz w domach prywatnych gdzie znajdowały się książki do wypożyczania. Pierwsza publiczna biblioteka w Luzinie od 1936 roku

11.Ochotnicza Kampania rok powstania 26 sierpień 1939 rok 

12. Liga Morska i Kolonialna rok 1930 

13. Stowarzyszenie Kupców i Rzemieślników 

14. Kółko Poletek Doświadczalnych 

Opracowanie: Aleksandra Meyer

Bibliografia:

  1. Fikus S., Historia wsi Luzino i okolic w latach 1871-1985,  Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 1992.
  2. Klotzke Z., Ziemia Luzińska: Leksykon, Wejherowo: Acten, 2009.
  3. Kronika Ochotniczej Straży Pożarnej w Luzinie. 
  4. Mamuszka F., Wejherowo i Ziemia Wejherowska, Gdańsk: wyd. Morskie, 1969.